Μουσείο Εθνικής Αντίστασης Κορυσχάδων
Τηλ: 22370-24996
Το ιστορικό χωριό των Κορυσχάδων απέχει μόλις 5χλμ από το Καρπενήσι. Αποτελεί ένα ακόμη χωριό της Ευρυτανίας που γράφτηκε με χρυσά γράμματα στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας.
Η ιστορικότητα του έγκειται στο γεγονός ότι τον Μάιο του 1944 η ΠΕΕΑ (Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης) πραγματοποιεί στο σχολείο του χωριού την πρώτη εθνοσυνέλευση των μαχόμενων για την απελευθέρωση Ελλήνων. Σε αυτό συμμετέχουν με σκοπό την πολιτική τους οργάνωση εκπρόσωποι, 176 Εθνοσύμβουλοι, οι οποίοι είχαν εκλεγεί κατά τόπους ελεύθερα από τους Έλληνες πολίτες σε μυστικές εκλογές που είχαν προηγηθεί, οι εργασίες του συμβουλίου κράτησαν από τις 14 έως τις 27 Μαΐου.
Με την λήξη των εργασιών του Εθνικού Συμβουλίου εγκρίθηκε το ψήφισμα: «Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το λαό και ασκούνται από το λαό». Το Μουσείο χαρακτηρίστηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο και σε αυτό λειτουργεί έκθεση φωτογραφίας του φωτογράφου της Εθνικής Αντίστασης Σπύρου Μελετζή.
Σήμερα στο χωριό λειτουργούν παλαιά αρχοντικά ανακαινισμένα ως ξενώνες ενώ ο πληθυσμός του δεν ξεπερνάει τα 20 άτομα.
Μουσείο Παλιού Μικρού Χωριού
Τηλ.: 22370 – 41023
http://www.mikrohorio.gr/
Το Μουσείο στεγάζεται στο κτίριο του πρώην Δημοτικού Σχολείου του Παλιού Μικρού Χωριού. Όλα τα εκθέματα προέρχονται από δωρεές Μικροχωριτών και εκτίθενται σε πέντε αίθουσες.
Ο επισκέπτης μπορεί να πληροφορηθεί για το διοικητικό και κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο του 19ου και 20 ου αιώνα.
Τα εκθέματα παρουσιάζονται με χρονολογική – θεματική σειρά και δείχνουν την ατομική, οικογενειακή και συλλογική ζωή και δράση των κατοίκων του χωριού, στους προηγούμενους αιώνες, καθώς και τη συμβολή τους στους αγώνες για ανεξαρτησία και δημοκρατία από την Επανάσταση του 1821 ως τον B´ Παγκόσμιο Πόλεμο και την Εθνική Αντίσταση.
Οι συλλογές περιλαμβάνουν ιστορικά έγγραφα, πλούσιο φωτογραφικό υλικό, ονόματα αγωνιστών, πεσόντων, εκτελεσθέντων και θυμάτων, εικόνες από την κατοχή, το χρονικό της ιστορικής μάχης του Μικρού Χωριού, απομεινάρια από το τυπογραφείο της Εθνικής Αντίστασης, όπως και οικιακό – αγροτικό εξοπλισμό κ.ά.
Ξεχωριστή αξία έχουν τα αυτοβιογραφικά κείμενα και οι γραπτές προσωπικές μαρτυρίες κατοίκων του χωριού. Είναι κείμενα γραμμένα από απλούς ανθρώπους, που τα έγραψαν για να μείνουν, να μην ξεχαστούν – όχι αυτοί οι ίδιοι – αλλά αυτά, τα γεγονότα. Είναι αυθεντικές περιγραφές, που κεντρίζουν το ενδιαφέρον, τόσο των επισκεπτών, όσο και ερευνητών.
Στην Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων προβάλλεται Βίντεο-ταινία με σύντομη αναδρομή στις κυριότερες φάσεις εξέλιξης του χωριού.
Το Μουσείο διαθέτει βιβλιοθήκη, στην οποία φιλοξενούνται βιβλία Μικροχωριτών και Ευρυτάνων ή βιβλία ευρυτανικού και γενικότερα ρουμελιώτικου ενδιαφέροντος.
Στην είσοδο του Μουσείου λειτουργεί πωλητήριο όπου οι επισκέπτες μπορούν να αγοράσουν αναμνηστικά αντικείμενα και βιβλία.
Απέχει 16χλμ από το Καρπενήσι.
Λαογραφικό Μουσείο Μεγάλου Χωριού
Τηλ.: 22370- 41502
Το Λαογραφικό Μουσείου Μεγάλου Χωριού στεγάζεται σε ένα παλιό πέτρινο αρχοντικό πλήρως ανακαινισμένο, τριών επιπέδων. Το Υλικό που εκτίθεται σε αυτό αποτελεί προσφορά των ντόπιων.
Στο πρώτο επίπεδο μπορεί κανείς να θαυμάσει σε ένα όμορφο χώρο τα παραδοσιακά επαγγέλματα των κατοίκων του Μεγάλου Χωριού αλλά και να δει από κοντά οικιακά σκεύη και αγροτικά εργαλεία.
Στο δεύτερο επίπεδο στο ισόγειο του αρχοντικού στο οποίο είναι και η είσοδος για το εσωτερικό του μουσείου με το που θα εισέλθει κανείς θα αντικρίσει το παλιό ρολόι του χωριού το οποίο λειτουργούσε αδιάκοπα από το 1926 ως το 1988, αν παρατηρήσει κανείς το ρολόι με προσοχή μπορεί να διακρίνει τις τρύπες στο δίσκο του από τις σφαίρες των Γερμανών κατά την είσοδο τους στο χωριό στα χρόνια της κατοχής.
Στο ισόγειο υπάρχουν ακόμη, μία σύγχρονη Αίθουσα Πολλαπλών Εκδηλώσεων που εξυπηρετεί τις ανάγκες του χωριού καθώς επίσης και δύο αναπαραστάσεις δωματίων Μεγαλοχωρίτικου Σπιτικού, μίας Κάμαρης με χώρο για Αργαλειό και μίας Σάλας Εύπορου Μεγαλοχωρίτικου σπιτιού.
Στο τρίτο επίπεδο στον πρώτο όροφο του μουσείου φιλοξενούνται αντικείμενα λαϊκής τέχνης, παραδοσιακές στολές καθώς και η βιβλιοθήκη του μουσείου με περισσότερους από 5000 τίτλους διαφόρων θεματικών κατηγοριών Θα το βρείτε περπατώντας τα σοκάκια του χωριού ακολουθώντας τις ταμπέλες.
Απέχει 14 χλμ από το Καρπενήσι.
Μουσείο Βίνιανης
Τηλ. 22370-31888
http://viniani-evritanias.blogspot.gr/
Η επιτακτική ανάγκη για οργάνωση και λήψη αποφάσεων στην κατά τόπους Ελεύθερη Ελλάδα στα χρόνια της Γερμανικής κατοχής οδήγησε στις 10 Μαρτίου του 1944 στην συγκρότηση της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (Π.Ε.Ε.Α.), γνωστή και ως «Κυβέρνηση του Βουνού». Η συνέλευση πραγματοποιήθηκε στο σχολείο της ιστορικής Βίνιανης Ευρυτανίας όπου εκλέχθηκαν με τα παρακάτω αξιώματα οι ακόλουθοι:
Κώστας Γαβριηλίδης Γραμματέας Γεωργίας,Σταμάτης Χατζήμπεης Γραμματέας Εθνικής Οικονομίας
Άγγελος Αγγελόπουλος Γραμματέας Οικονομικών, Εμμανουήλ Μάντακας Γραμματέας Στρατιωτικών
Γεώργιος Σιάντος Γραμματέας Εσωτερικών, Αλέξανδρος Σβώλος Πρόεδρος
Πέτρος Κόκκαλης Γραμματέας Κοινωνικής Πρόνοιας, Ευρυπίδης Μπακιρτζής Αντιπρόεδρος Και Γραμματέας Επισιτισμού, Ηλίας Τσιριμώκος Γραμματέας Δικαιοσύνης
Νικόλαος Ασκούτσης Γραμματέας Συγκοινωνίας
Σήμερα στο χώρο του σχολείου στεγάζεται το Ιστορικό Μουσείο της Βίνιανης με έκθεση φωτογραφίας της εποχής ενώ στον προαύλιο χώρο συναντάμε τις προτομές των μελών τις τότε κυβέρνησης καθώς και το μνημείο που είναι αφιερωμένο στην Κυβέρνηση του Βουνού.
Το μουσείο βρίσκεται στην Παλιά Βίνιανη η οποία εγκαταλείφτηκε στις 6ης Φεβρουαρίου 1966 μετά από καταστροφικό σεισμό, απέχει από την Νέα Βίνιανη περίπου 4.5km. και 38 χλμ. από το Καρπενήσι.
Για να προσεγγίσουμε το μουσείο της Βίνιανης θα πρέπει να αποβιβαστούμε από το όχημα μας και να συνεχίσουμε κατεβαίνοντας τα πέτρινα σκαλιά που μας οδηγούν σε αυτό.
Λαογραφικό Μουσείο Τόρνου
Τηλ.: 6979013258, 22370-80498 (κος Μάρκος Σπυρίδων)
Στο νοτιοδυτικό άκρο του νομού Ευρυτανίας, 35χλμ. από το Καρπενήσι, 55χλμ. από το Αγρίνιο και σε υψόμετρο 800μ., βρίσκεται το χωριό Τόρνος.
Το χωριό είναι πνιγμένο μεσ' τα έλατα, με τα λιθόκτιστα σπίτια του να ξεπροβάλλουν ανάμεσα σε αμπέλια, που φύονται σε χωράφια που λέγονται πεζούλες (αναβαθμίδες). Αν και μικρή σήμερα η παραγωγή του κρασιού στο χωριό, δεν παύει η φημισμένη και εξαιρετική του ποιότητα.
Για την ετυμολογία της ονομασίας υπάρχει η άποψη ότι προέρχεται από το επίθετο τορνευτός, που σημαίνει ομορφοφτιαγμένος. Λεγόταν ότι οι κάτοικοι της περιοχής, εμφανίζονταν ντυμένοι με την πατροπαράδοτη φουστανέλα, κι όταν τους έβλεπαν έλεγαν "έρχονται τορνευτοί - τορνευτοί". Σύμφωνα με άλλη άποψη, το όνομα προήλθε από το εργαλείο τόρνος, που πιθανόν υπήρχε και χρησιμοποιούσε κάποιος τεχνίτης στην περιοχή αυτή. Οι κάτοικοι φημίζονται για την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών τους, τις οποίες έλυναν οι γεροντότεροι του χωριού, γι' αυτό και ποτέ τους δεν φτάσανε στα δικαστήρια.
Στον Τόρνο ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να θαυμάσει τη φύση ακολουθώντας μονοπάτια - διαδρομές, κάποιες από τις οποίες ενδείκνυνται για απαιτητικούς πεζοπόρους. Όλες οι διαδρομές, από το ξεκίνημα τους, είναι σηματοδοτημένες.
Τα τελευταία χρόνια, με πρωτοβουλία του Συλλόγου και των εναπομείναντων κατοίκων, με πολύ μεγάλη προσπάθεια και ακόμα περισσότερο μεράκι, οι Τορνιώτες αποφάσισαν να "ξεσκονίσουν" και να "γυαλίσουν" την όψη του χωριού. Περήφανοι για τις φυσικές ομορφιές του τόπου τους, αποφάσισαν να τις αναδείξουν, θέτοντας παράλληλα τις βάσεις για μια προσεγμένη ανάπτυξη.
Το μουσείο στεγάζεται στο ανακαινισμένο Παλιό Δημοτικό Σχολείο. Φιλοξενεί εκθέματα, όπως παλιά γεωργικά και οικιακά είδη, εργαλεία και σκεύη που χρησιμοποιούνταν για την κτηνοτροφία καθώς και εργαλεία από επαγγέλματα που χάθηκαν. Επίσκεψη μόνο κατόπιν επικοινωνίας
Απέχει 36χλμ από το Καρπενήσι. 6977216850 (κος Κωνσταντόπουλος Ιωάννης)
Το Μοναστήρι του Προυσού
Τηλ. 22370-80717 & 80726 & 80705
Στη Μονή λειτουργεί ενδιαφέρον μουσείο με μέρος των θησαυρών, όπως εικόνες από το 15ο και 16ο αιώνα, ιερά άμφια, αργυρά και χρυσά δισκοπότηρα, χειρόγραφοι κώδικες, τυπογραφημένα βιβλία και το σπαθί του Καραϊσκάκη.
Οι σήμερα σωζόμενες τοιχογραφίες φιλοτεχνήθηκαν γύρω στο 1785. Μέσα στην κρύπτη διασώζονται στην εξωτερική πλευρά τοιχογραφίες του 13ου αιώνα, ενώ εσωτερικά υπάρχουν δύο στρώματα, από τα οποία το ένα χρονολογείται στα 1518. Πολύ αξιόλογο είναι και το ξυλόγλυπτο τέμπλο της κρύπτης, που χρονολογείται στα 1810.
ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ Το 10 αιώνα μχ εντάθηκαν οι προσπάθειες της Κωνσταντινούπολης για εκχριστιανισμό και αφομοίωση των βαρβαρικών λαών της αυτοκρατορίας. Δύο ριψοκίνδυνοι μοναχοί ο Διονύσιος και ο Τιμόθεος, ακολουθώντας τις εντολές του αυτοκράτορα και του πατριαρχείου, έφτασαν στον άγριο αυτό τόπο με τους σκόρπιους ποιμενικούς πληθυσμούς, ενθουσιώδεις και με ακλόνητο σκοπό της ζωής τους να κάνουν τους κατοίκους χριστιανούς.
Για να μπορέσει να γίνει αποδεκτή η νέα θρησκεία, έστησαν προσκυνητάρι και εγκαταστάθηκαν εκεί που για αιώνες χτύπαγε η ιερή καρδιά του τόπου. Εκεί από όπου ο χτύπος αυτός αντανακλούσε σε ψυχές Ελλήνων και βαρβάρων. Στη θέση που υπήρχε για πολλούς αιώνες, το ανύπαρκτο πια Μαντείο του Οδυσσέα. Άναψαν μόνιμα και έναν πυρσό που αντανακλούσε το φως του στα βράχια και μάγεψε τους ντόπιους.
Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Δομνίστας
Τηλ. 22370-71266
Σε ένα τόπο με τόσο πλούσια παράδοση κάθε χωριό έχει και το λαογρφικό του μουσείο, όπου μεταφέρεται μέσα στο χρόνο η μνήμη από την ζωή των κατοίκων.
Στην Δομνίστα το λαογραφικό μουσείο στεγάζεται στο παλιό γυμνάσιο του χωριού.
Θα δείτε εργαλεία, τοπικές ενδυμασίες, παιδικά παιχνίδια και πήλινα αγγεία από τον αρχαίο οικισμό Φάντινου Δομνίστας, αλλά και αρχειακό φωτογραφικό υλικό θα σας ταξιδέψουν στην παράδοση ενός από τα ομορφότερα χωριά της Ευρυτανίας.
Στην διαδρομή για την Δομνίστα, να επισκεφθείτε τη θέση Κοκκάλια, στο χωριό Κρίκελλο, που έλαβε χώρα το 279 π.Χ. η νικηφόρα μάχη των Αιτωλών-Ευρυτάνων εναντίον των επιδρομέων Γαλατών.
Απέχει 41χλμ από το Καρπενήσι.
Λαογραφικό Μουσείο Αγίας Τριάδας
Τηλ.: 22370 96373- 96208
Στο Μουσείο υπάρχουν παραδοσιακές στολές, αντικείμενα και εργαλεία που χρησιμοποιούσαν τις παλιές εποχές.
Στο χωριό, μεγάλο ενδιαφέρον έχει η Καραπιπέρειος βιβλιοθήκη, με 8.000 βιβλία, που λειτουργεί στο σπίτι του Χρυσόστομου Καραπιπέρη, ενός πολιτικού με σημαντικό έργο για την Ευρυτανία και για την ευρύτερη περιοχή.
Η Φώτειος Βιβλιοθήκη και το Λαογραφικό Μουσείο στεγάζονται στο ισόγειο της οικίας Καραπιπέρη.
Στο χωριό Χόχλια κοντά στην Αγία Τριάδα Ευρυτανίας τοποθετείται ο αρχαίος οικισμός Γλα, όπου οι ανασκαφικές έρευνες έφεραν στο φως, χάλκινο αγαλματίδιο, κισσοστεφανωμένου Διονύσου.
Η Αγία Τριάδα έχει 426 κατοίκους.
Απέχει 35χλμ από το Καρπενήσι.
Λαογραφικό Μουσείο Γρανίτσας
Τηλ.: 22370 61040, 61035
Το μουσείο εγκαινιάστηκε το 1970 και διαθέτει σημαντικό αριθμό από αντικείμενα λαϊκής τέχνης.
Στην αίθουσα εκτίθενται προσωπογραφίες και προσωπικά αντικείμενα των Ζαχαρία Παπαντωνίου και Στέφανου Γρανίτσα.
Η προσωπική βιβλιοθήκη του Ζαχαρία Παπαντωνίου, πίνακες των σπουδαίων ντόπιων λαϊκών ζωγράφων Χρήστου Καγκαρά και Λευτέρη Θεοδώρου
καθώς επίσης η βιβλιοθήκη και τα άμφια του μακαριστού Παπαστέφανου Θεοδώρου, τα προσωπικά του αντικείμενα.
Επίσης ένα ξυλόγλυπτο σταυρό απ’ τους Αγίους Τόπους που είναι ανεκτίμητης αξίας και μια προσωπογραφία από το γιο του Λευτέρη Θεοδώρου. Επίσης εκτίθενται διάφορα αντικείμενα λαϊκής τέχνης, υφαντά, ξυλόγλυπτα, αγροτικά και κτηνοτροφικά εργαλεία, αργαλειός, τοπικές φορεσιές και όπλα του ’21
Απέχει 83 χλμ από το Καρπενήσι.